Τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (Σ.Β.Α.Κ.) είναι στρατηγικά σχέδια, τα οποία βασίζονται σε υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη αρχές όπως είναι η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες αποφάσεων, η ολιστική προσέγγιση στην άσκηση πολιτικής καθώς και η συνεχής αξιολόγηση των παρεμβάσεων. Βασικό κριτήριο για την εκπόνηση των σχεδίων είναι η ικανοποίηση των υφιστάμενων και των μελλοντικών αναγκών μετακίνησης προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής στα αστικά κέντρα.

Τα ΣΒΑΚ παρεμβαίνουν στους εξής τομείς:
(α) Δημόσια συγκοινωνία
(β) Βάδισμα και ποδηλασία
(γ) Διαλειτουργικότητα
(δ) Ασφάλεια αστικών οδών
(ε) Οδικές μεταφορές (ρέουσες και αδρανείς)
(στ) Αστική εφοδιαστική αλυσίδα
(ζ) Διαχείριση κινητικότητας
(η) Ευφυή Συστήματα Μεταφορών.

Οι αντικειμενικοί στόχοι ενός ΣΒΑΚ συνίστανται στη βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας στα εναλλακτικά μέσα μεταφοράς, στην ασφάλεια κατά τις μετακινήσεις, στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της κατανάλωσης ενέργειας, στην αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας κατά τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών και στην ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος.

Τα ΣΒΑΚ θα αποτελούν τόσο στο παρόν όσο και στο άμεσο μέλλον αναπόσπαστο εργαλείο των φορέων της τοπικής Αυτοδιοίκησης και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων, για τη στρατηγική αντιμετώπιση των θεμάτων βιώσιμης κινητικότητας και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Διαφορές ΣΒΑΚ και παραδοσιακού συγκοινωνιακού σχεδιασμού

Σύμφωνα με τις προδιαγραφές των ΣΒΑΚ, η διαδικασία ανάπτυξης ενός ΣΒΑΚ, αποτελείται από 4 Φάσεις (Phases), 12 Βήματα (Steps) και ένα πλήθος Δραστηριοτήτων. Όλες αυτές οι διαδικασίες περιγράφονται σχηματικά από τον γνωστό ως «Κύκλο των ΣΒΑΚ», όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα.

Η αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για τον Δήμο Θερμαϊκού, προέκυψε από την ανάγκη επίλυσης ενός μεγάλου αριθμού προβλημάτων άμεσα συνυφασμένων με την κινητικότητα ανθρώπων και αγαθών και της γενικότερης κυκλοφοριακής οργάνωσης του Δήμου. Ο Δήμος Θερμαϊκού αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων που σχετίζονται με το μοντέλο χωρικής ανάπτυξης, τις μετακινήσεις προσώπων και αγαθών πεζή ή με μηχανοκίνητα μέσα, τις ασυνέχειες του δικτύου, την έλλειψη ολοκληρωμένου πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, την εφαρμογή αποσπασματικών μέτρων και ενεργειών από τους εκάστοτε αρμόδιους φορείς και τέλος, στην έλλειψη χάραξης κοινής πολιτικής όσον αφορά στις αστικές μετακινήσεις.

Ο Δήμος Θερμαϊκού γειτνιάζει με την Μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης και ως εκ τούτου παρουσιάζει έντονες αλληλεξαρτήσεις με αυτή. Επιπλέον, αποτελεί μια περιοχή όπου την τελευταία εικοσαετία καταγράφεται ραγδαία πληθυσμιακή και οικιστική ανάπτυξη. Τα παραπάνω οδηγούν στην προαστιοποίηση της. Παράλληλα, ως περιοχή έντονου τουριστικού ενδιαφέροντος, αντιμετωπίζει μια σειρά πρόσθετων προβλημάτων, ιδίως τους θερινούς μήνες. Άλλωστε στην περιοχή εκτός από κύρια κατοικία εντοπίζεται και η ανάπτυξη β’ κατοικίας. Έτσι, από τη μία η ύπαρξη ενός ευρύ παραλιακού μετώπου και από την άλλη η ύπαρξη δραστηριοτήτων του δευτερογενούς τομέα, σε συνδυασμό με τα όλα παραπάνω, έχουν δημιουργήσει μια σειρά από κυκλοφοριακά ζητήματα και πιέσεις όσον αφορά την κινητικότητα.

Οι βασικότερες προκλήσεις κινητικότητας του Δήμου Θερμαϊκού εντοπίζονται στα παρακάτω:

• Έλλειψη ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού σε επίπεδο Καλλικρατικού Δήμου.
• Έλεγχος της αστικής επέκτασης με βάσει την έννοια της «συνεκτικής πόλης» (πόλη μικρών εσωτερικών αποστάσεων), ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές.
• Ενίσχυση της δικτύωσης των αστικών κέντρων και τη συγκρότηση ενός πολυκεντρικού δικτύου, συμπληρωματικά προς το μητροπολιτικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα και με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης.
• Ορθολογικότερη ιεράρχηση του οδικού δικτύου με στόχο την εξυπηρέτηση πολεοδομικών και κυκλοφοριακών στόχων.
• Καλύτερη διαχείριση των κάθετων στον παραλιακό μέτωπο οδών, η οποία συνδέεται άμεσα με την εικόνα του Δήμου, την επέκταση του δικτύου πεζοδρόμων και την οδική ασφάλεια στην παραλιακή ζώνη του Δήμου.
• Βελτίωση προσβασιμότητας για ΑμεΑ (π.χ. πεζοδρόμια με φτωχά γεωμετρικά χαρακτηριστικά, έλλειψη υποδομών για ΑΜΕΑ).
• Οργάνωση της στάθμευσης τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες της περιοχής παρέμβασης.
• Φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης στους βασικούς κεντρικούς άξονες κατά τις περιόδους αιχμής και οξυμένη -κατά τόπους- περιβαλλοντική υποβάθμιση σε συνδυασμό με παράνομη στάθμευση.
• Βελτίωση οργανωμένου δικτύου πεζοδρόμων και λειτουργικών χαρακτηριστικών των υφιστάμενων πεζοδρομίων. Προστασία και ποιοτική αναβάθμιση της λειτουργίας των παραλιακών πεζοδρόμων του Δήμου.
• Απουσία καθορισμένου ωραρίου τροφοδοσίας και θέσεων φορτοεκφόρτωσης.
• Ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, με παράλληλη προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού με προστασία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος.
• Έλλειψη δημοτικής συγκοινωνίας για την εύκολη μετακίνηση των κατοίκων του Δήμου και καλή διασύνδεση των Δημοτικών Ενοτήτων.
• Περαιτέρω δημιουργία οργανωμένων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου και αξιοποίηση υφιστάμενων ανοικτών χώρων.
• Σχεδιασμός οργανωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων και περιπατητικών διαδρομών ειδικότερα κατά μήκος της παραθαλάσσιας ζώνης των οικισμών.

Για τη σύνταξη και το περιεχόμενο του ΣΒΑΚ θα ληφθούν υπόψη οι προβλέψεις του Ν.4784/2021 και οι επικαιροποιημένες Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ε.Ε. (GUIDELINES FOR DEVELOPING AND IMPLEMENTING A SUSTAINABLE URBAN MOBILITY PLAN (2nd edition), Eltis, 2019). 

Στάδια εξέλιξης ΣΒΑΚ Δήμου Θερμαϊκού

Στάδιο 1: Καθορισμός της διαδικασίας ανάπτυξης του Σ.Β.Α.Κ.

Στάδιο 2: Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και κατάρτιση σεναρίων.

Στάδιο 3 : Ανάπτυξη και προσδιορισμός Κοινού Οράματος, προτεραιοτήτων και στόχων

Στάδιο 4: Ανάπτυξη και αξιολόγηση πακέτου μέτρων

Στάδιο 5: Κατάρτιση Σχεδίου Δράσης

Στάδιο 6: Εξέταση Σ.Β.Α.Κ.

Έχετε κάποια ιδέα; Επικοινωνήστε μαζί μας για να την λάβουμε υπόψιν.